1. Check je kantine met de Kantinescan

Werk van het begin van de looproute naar de kassa toe. Neem een tablet mee om alles in te vullen, of maak foto’s om de gegevens later in te vullen op de computer. Foto’s zijn ook handig als het niet lukt de kantinescan meteen helemaal in te vullen. Met de foto’s kun je de scan op een later moment afmaken.

Onderdelen zoals de 'broodjesbouwer' en de 'maaltijdbouwer' kun je het beste in 1 sessie afronden.

Ja, de Kantinescan kijkt ook naar de Schijf van Vijf; deze is geïntegreerd in de Richtlijnen Gezondere Kantines. 

Voor een aantal productgroepen is de overgang naar de indeling volgens de Schijf van Vijf vrij groot. Tot 1 januari 2020 hanteert het Voedingscentrum daarom een overgangsperiode, waardoor kantines, cateraars en leveranciers de tijd krijgen om hun producten af te stemmen op de Schijf van Vijf. In die periode gelden minder strenge criteria voor een aantal productgroepen: hartige snacks, zoete snacks, ijs, soep, dranken en broodbeleg. Deze productgroepen mogen tot 2020 bijvoorbeeld iets meer calorieën, verzadigd vet en zout bevatten. De kantinescan houdt hier tot 2020 rekening mee.

Lees hier meer over

Kijk eerst of je het product kunt vinden onder een andere naam. Bijvoorbeeld vruchtenyoghurt in plaats van bosbessenyoghurt. Of kies een product dat er veel op lijkt, bijvoorbeeld aardbeienyoghurt. Het Voedingscentrum voegt steeds producten toe.

Als je van een product meer dan vijftien stuks aanbiedt, kun je soms beter schatten dan tellen. Probeer beredeneerd te schatten. Stel dat je mandarijnen aanbiedt , leg dan de mandarijnen op een dienblad, en tel eerst hoeveel mandarijnen er op één dienblad passen. Tel nu hoeveel dienbladen je vol zou kunnen leggen met de mandarijnen. Vermenigvuldig het aantal dienbladen met het aantal mandarijnen dat op één dienblad past.

Sommige producten verkoop je vanuit een doos waarvan 1 losse flap kan worden geopend. Klanten zien maar een paar producten zitten, de rest blijft verborgen. Maak voor de Kantinescan een schatting van de hoeveelheid producten in de doos. Is de doos dicht? Ga dan uit van het aantal van een volle doos.

Wil je een gezondere uitstraling? Presenteer dan een aantal losse producten op een minder opvallende plaats en hou de rest van de doos uit het zicht. Hoe minder calorierijke verleidingen, hoe makkelijker het wordt om gezond te kiezen.

De verhouding tussen betere keuzes en uitzonderingen en ook de uitstraling in je kantine verandert continue. Bijvoorbeeld doordat ’s middags de volkorenbroodjes op zijn en de witte broodjes vooraan liggen. Het beste moment om de kantinescan in te vullen is het moment dat het hele aanbod is uitgestald, bijvoorbeeld vlak voordat de kantine open gaat.

Het assortiment van de automaten tel je bij elkaar op, in één scan. Voer het assortiment van een automaat in en vul dit aan met het assortiment van de andere automaten. Let daarbij op dat je alleen het aantal 'facings' telt, dus van elke rij producten telt de voorste die in zicht is.

Als het gaat om een grote organisatie met meerdere kantines dan kun je twee aparte scans invullen. Bijvoorbeeld bij een ziekenhuis het bedrijfsrestaurant voor het personeel en het restaurant voor bezoekers en patiënten. Zo nodig kun je ook nog een onderscheid maken tussen vleugels of verdiepingen.

Zijn er meerdere balies in een kantine, dan tel je het uitgestalde aanbod van beide balies bij elkaar op, in één scan. Als het gaat om een grote organisatie met meerdere kantines dan kun je twee aparte scans invullen. Bijvoorbeeld bij een ziekenhuis het bedrijfsrestaurant voor het personeel en het restaurant voor bezoekers en patiënten. Zo nodig kun je ook nog een onderscheid maken tussen vleugels of verdiepingen.

Voor een belegd broodje gebruik je de broodjesbouwer in de Kantinescan. Je kiest voor een bestaande combinatie of maakt je eigen combinatie, bijvoorbeeld volkoren pistolet met 30+ kaas en komkommer. Deze wordt bewaard in je profiel en kun je later weer gebruiken als basis voor een nieuw broodje, zoals volkoren pistolet met 30+ kaas en tomaat.

Veel broodbeleg is een uitzondering, bijvoorbeeld omdat er te veel verzadigd vet en/of zout in zit. Een bruin- of volkorenbroodje met dit soort beleg zou daardoor ook een uitzondering worden. Dit vinden wij op dit moment te streng De kantinescan kijkt daarom, tot 1 januari 2020 niet naar het soort beleg op de broodjes.

Wel wordt in de scan om de hoeveelheid beleg gevraagd. Maximale hoeveelheden:

• Boterham: 15 gram zoet, 20 gram hartig
• Broodje: 25 gram zoet, 30 gram hartig
• Dubbele boterham: 30 gram zoet, 40 gram hartig
• Saus/dressing: maximaal 1 eetlepel

Is al het broodbeleg dan goed? Nee, wanneer je een gefrituurde snack op een broodje serveert, dan is dat een uitzondering. Ook raden we je aan om zoveel beleg te kiezen dat binnen de Schijf van Vijf past, zoals notenpasta, 30+ kaas of mozzarella. Of een dagkeuze, een product buiten de Schijf van Vijf dat een dagelijkse uitzondering kan zijn, zoals kipfilet, jam of selderijsalade. Groente en fruit zijn extra slimme variaties, omdat deze meteen meetellen bij groente en fruit.

Bekijk de inspiratielijst voor meer ideeën voor broodbeleg

Ja, deze tellen mee. Denk aan komkommer, tomaat en banaan. Geef per broodje aan welke soort groente of fruit erop zit. 4 keer broodbeleg van een bepaalde groente of fruit telt de Kantinescan als 1 portie groente of fruit van dat soort. Een voorbeeld: 4 volkoren broodjes gezond met halvarine, kaas, komkommer en tomaat tellen als 6 betere keuzes:

• 4 betere keuzes bij productgroep belegde broodjes
• Op 4 broodjes komkommer = 1 keer komkommer (betere keuze) bij productgroep groente
• Op 4 broodjes tomaat = 1 keer tomaat (betere keuze) bij productgroep tomaat

Is jouw ambitie een Zilveren Kantine, zorg dan dat de kantine in ieder geval groente of fruit aanbiedt. Wil je het niveau Goud of zelfs Ideaal behalen? Bied dan groente én fruit aan.

Ja, om te voldoen aan de richtlijnen hoort in elke productgroep een betere keuze te zijn, zowel bij het uitgestalde aanbod als bij de automaten. Bied je bijvoorbeeld op beide plekken belegde broodjes aan? Dan bied je zowel bij het uitgestalde aanbod als in de automaten een volkoren of bruin broodje aan.

Bied je een broodje, maaltijd of snack aan met minder dan 1 eetlepel saus of dressing? Dan heeft dat geen invloed op de indeling van een product. Staat er echter een fles of pomp waar de klant zelf saus kan pakken, dan wordt het broodje, de maaltijd of de snack automatisch een uitzonderingsproduct.

Als olijven, noten of pitten als topping worden toegevoegd, zoals bij een salade of broodje, dan hoef je ze niet apart in te voeren in de kantinescan. Zijn ze los te koop, bijvoorbeeld een schaaltje olijven, dan voer je ze wel los in. 

De Kantinescan maakt geen onderscheid tussen biologische producten of niet-biologische producten, omdat deze over het algemeen even gezond zijn. Je hoeft dit dus ook niet aan te geven in de Kantinescan.

De Kantinescan vraagt niet hoeveel melk, suiker en honing klanten aan hun kopjes thee of koffie toevoegen. Je hoeft dit dus niet in te voeren. Voor de uitstraling van je kantine is het wel beter om het gebruik van suiker, siropen, honing en relatief vette koffiemelk niet te stimuleren. Zet deze toevoegingen uit het zicht of wat verder naar achter, zodat klanten niet onnodig in de verleiding komen of het gevoel hebben dat deze toevoegingen onmisbaar zijn in hun drankje.

Misschien heb je producten of merken in de kantine staan die leerlingen niet kunnen kopen. Een klok met een merk erin, houders voor menu’s met een logo. Of misschien flessen of verpakkingen als aankleding. Als het niet te koop is, reken je het ook niet mee bij het aanbod. Maar ze tellen wel mee als het gaat om uitstraling en beeldmateriaal.

Ja, een watertappunt dat buiten staat telt ook mee in de kantinescan. Het watertappunt rekent de Kantinescan bij de automaten en mag je invullen als 15 porties water.